Hoa hòe hay còn gọi là Hòe mễ được dùng từ lâu trong y học cổ truyền. có công Dụng tốt cho chữa bệnh cao huyết áp, bệnh gan, đại tiện ra máu, đi tiểu ra máu, băng huyết khí hư, lị, chảy máu cam, viêm loét. bệnh ngoài da…
Thành Phần Chất Lượng chủ yếu:
Rutin, Betulin, Sophoradiol, Glucuronic acid.
Công Hiệu dược lý:
A.Theo Y học cổ truyền: Thuốc có Công Năng trị bệnh lương huyết, chỉ huyết, thanh can tả hỏa.
Chủ trị các chứng: tiện huyết, trĩ huyết, niệu huyết, lạc huyết, nục huyết, can nhiệt mắt đỏ, đầu căng đau, chóng mặt.
Trích đoạn Y văn cổ:
Sách Nhật hoa tử bản thảo: ” trị 5 loại trĩ, tâm thống, mắt đỏ, trừ sán lãi, nhiệt trong bụng, trị phong ở da, trị phong ngoài da, trường phong tảhuyết, xích bạch lî.”
Sách Bản thảo cương mục: ” sao thơm nhai nhiều trị mất giọng và hầu tý ( đau họng) trị được nục huyết, thổ huyết, băng trưng lậu hạ.”
Sách Cảnh nhạc toàn thư: ” bì phu phong nhiệt, lương đại tràng, sát cam trùng, trị ung thư, sang độc”, ” âm sang thấp ngứa, trĩ lậu, trị dương mai ác sang, hạ cam phục độc.”
1.khả năng Trị bệnh cầm máu:Hoa hòe có Công Hiệu rút ngắn thời gian chảy máu, sao thành than công Dụng càng tăng.
2.Công Năng trị bệnh với mao mạch:giảm bớt tính thẩm thấu của mao mạch và làm tăng độ bền của thành mao mạch.
3.Công Hiệu của thuốc đối với hệ tim mạch: chích tĩnh mạch chó được gây mê dịch Hoa hòe, huyết áp hạ rõ rệt. Thuốc có khả năng Trị bệnh hưng phấn nhẹ đối với tim cô lập ếch và làm trở ngại hệ thống truyền đạo. Glucozit vỏ hòe có Cộng Dụng hỗ trợ làm tăng lực co bóp của tim cô lập và tim tại thể của ếch. Hòe bì tố cótác dụng làm giãn động mạch vành.
4.Công Dụng hỗ trợ điều trị hạ mỡ trong máu:Hòe bì tố có khả năng Trị bệnh làm giảm cholesterol trong máu của gan và ở cửa động mạch. Đối với xơ mỡ động mạch thực nghiệm, thuốc có công Dụng phòng trị.
5.khả năng Trị bệnh chống viêm:đối với viêm khớp thực nghiệm của chuột lớn và chuột nhắt, thuốc có khả năng Trị bệnh kháng viêm.
6.Cộng Dụng hỗ trợ chống co thắt và chống lóet:Hòe bì tố có Công Hiệu giảm trương lực cơ trơn của đại tràng và phế quản. Công Dụng điều trị chống co thắt của Hòe bì tố gấp 5 lần của Rutin. Rutin có công Dụng làm giảm vận động bao tử của chuột lớn, làm giảm bớt rõ rệt só ổ lóet của bao tử do thắt môn vị của chuột.
7.Công Dụng hỗ trợ điều trị chống phóng xạ:Rutin làm giảm bớt tỷ lệ tử vong của chuột nhắt do chất phóng xạ với liều chí tử.
8.Rutin có tác dụng Phòng Lại tổn thương do đông lạnh thực nghiệm: đối với tổn thương độ 3 càng rõ, đối với độ 1 và 2 cũng có khả năng Trị bệnh.
9.Công Năng trị bệnh chống tiêu chảy: nước Hoa hòe bơm vào ruột của thỏ kích thích niêm mạc ruột sinh chất tiết dịch có tác dụng làm giảm tiêu chảy.
Ứng dụng lâm sàng:
1.Dùng làm thuốc lương huyết chỉ huyết:Trong các chứng tiêu ra máu, trĩ ra máu, huyết lî, băng lậu, niệu huyết, dùng bài:
Hoa hòe 12g, Bách thảo sương ( nhọ nồi) 4g, tán bột mịn uống với nước sắc rễ tranh. Trị nôn ra máu.
Viên hoa hòe: Bột hoa hòe làm thành viên 0,07g, ngày uống 3 lần, mỗi lần 3 – 4 viên, ngoài chỉ định các chứng có xuất huyết, sách Dược liệu còn ghi: ” chữa đau mắt, đái tháo đường, phòng và chữa mao mạch dễ vỡ, huyết áp cao, xơ cứng động mạch. Có thể kết hợp uống với viên cỏ nhọ nồi, sinh tố C.”
2.Trị Huyết áp cao:Hoa hòe, Hy thiêm thảo đều 20 – 40g sắc nước uống.
3.Trị băng lậu:
Hoa hòe than, Tề thái, Mã xĩ hiện đều 30g, Ô tặc cốt nung, Thuyên thảo than, Địa du than, Kế mộc (?) mỗi thứ 15g, Bồ hoàng than 10g, Sinh Cam thảo 5g. Tùy chứng gia giảm. Phan Hóa Quang đã dùng trị cho 140 ca băng lậu, ngày uống 1 thang, ra máu nhiều dùng 2 thang mỗi ngày. Kết quả: uống 1 – 3ngày hết chảy máu( 64 ca); 4 – 6 ngày hết (53 ca); không kết quả (23 ca); tỷ lệ có kết quả 83,6%, xuất huyết cơ năng thuốc có công Dụng tốt hơn là đối với băng huyết có tổn thương thực thể. (Trung y tạp chí 1982,3(6):28).
4.Trị bệnh Trĩ:
Hoa hòe tán: Hoa hòe 12g, Trắc bá than 12g, Kinh giới 8g, Chỉ xác 12g tán bột mịn uống với nước sôi nguội hoặc làm thang uống.
Hoa hòe tiêu trĩ thang: Hoa hòe, Hòe giác, Hoạt thạch đều 15g, Sinh địa, Ngân hoa, Đương qui đều 12g, Hoàng liên, Hoàng bá, Hoàng cầm đều 10g, Thăng ma, Sài hồ, Chỉ xác đều 6g, Cam thảo 3g, tùy chứng gia giảm ngày 1 thang. Bồ hiếu Sanh đã dùng trị 400 ca trĩ nội, kết quả: khỏi 244 ca (61%), tốt 123 ca (31%), không kết quả 33 ca (8%). Liệu trình 1 – 4 ngày (Tạp chí Trung y Tứ xuyên 1985, 3(5):49).
5.Trị vảy nến:Hoa hòe sao vàng tán bột mịn, luyện mật làm hoàn mỗi lần uống 3g, ngày 2 lần, dùng nước sôi để nguội uống sau bữa cơm. Kết quả đã trị 53 ca, khỏi 6 ca, tiến bộ 22 ca, có tiến bộ 19 ca, không kết quả 6 ca ( Thông tin nghiên cứu bệnh ngoài da 1972, 3:207).
6.Trị mụn nhọt mùa hè:dùng Hoa hòe khô 30 – 60g cho nước 1500ml sắc lấy nước, lấy bông thấm nước rửa tại chỗ, nước có thể hâm nóng mỗi ngày rửa 2 – 3 lần, bã thuốc đắp vào chỗ đau. Thường sau 1 – 2 ngày mụn nhọt hết sưng và khỏi ( Báo cáo của Cốc Trần Thanh, Tạp chí Trung y Giang tây 1966, 9(7):40).
7.Trị chứng can nhiệt:mắt đỏ, đầu căng đau, chóng mặt … thuốc có Công Dụng hỗ trợ điều trị thanh can nhiệt, nấu uống như nước trà có thể phối hợp thêm Cúc hoa, Hạ khô thảo.
Liều dùng và cẩn thận:
Uống cho vào thuốc thang: 10 – 15g, tán bột mịn uống có thể giảm liều.
Dùng ngoài lượng không Ngăn Lại.
Trường hợp trị cao huyết áp nên dùng Hoa hòe sống. Trường hợp cầm máu nên dùng sao thành than.
Hoa hòe có tên khác: Hòe mễ, Hòe hoa mễ, Hòe nhị.
Thận trọng đối với bệnh nhân hư hàn và phụ nữ có thai.